Dit blog heeft de titel van een roman en bovenal een hele bekende film. De roman, geschreven in 1962 door Ken Kesey, en de film uit 1975 met natuurlijk Jack Nickolson. “One flew over the cuckoo’s nest”  blijkt zowaar een kritische film over de psychiatrie uit die tijd. Daar had ik nooit bij stil gestaan. En eyeopener voor mij.

Nu ik er over na denk ik snap ik de film ook beter. Het is niet dat ik de film heb gezien in 1975 of de roman heb gelezen in de jaren zestig. Daar ben ik te jong voor. Pas in de jaren tachtig heb ik de film gezien. Wat me toen meteen opviel was de nogal ruige behandeling van de patiënten met psychische problemen; elektroshocks, dwangbuizen, overmatige hoeveelheden sederende medicatie. Ik kon niet geloven dat dit werkzaam zou zijn. Ik vroeg me zelfs af of deze mensen überhaupt wel in een dergelijke instelling thuishoorden. En kennelijk was ik niet de enige, blijkt nu.

Tijdens de eerste bijeenkomst van de opleiding SPH maken we kennis met de geschiedenis en emancipatie van de cliëntbeweging en daaruit voortvloeiend de ervaringsdeskundigheid en herstelbeweging. Ontstaan uit onvrede over heersende behandelsystemen van psychiatrische patiënten. Die voorheen in gekkenhuizen werden gedumpt om vervolgens “behandeld” te worden met wat we nu mensonwaardige methoden zouden noemen, zoals de elektroshocktherapie uit de film. Hoewel deze beweging al tot veel verbetering heeft geleid, is de emancipatie nog niet voltooid. Nog vaak staan wetenschap en eigen ervaring tegenover elkaar, terwijl deze elkaar heel goed kunnen aanvullen.

Op de terugweg in de auto had ik 2 uur de tijd om hierover na te denken en te filosoferen. Was ikzelf ook niet bezig met een soortgelijke emancipatie? Maar dan in mezelf?

Mijn hoofd als dolhuis, waarin ik mezelf zo vaak opsloot samen met alle gekkigheid die daar plaatsvond. Mijn verslavingen als dwangbuis en medicatie, om mezelf te verdoven en in bedwang te houden. De brainzapps als ik een keer mijn antidepressiva was vergeten als elektroshocktherapie. De opgelegde diagnoses van de arts, die ik als waar aannam zonder daarover mee te denken. Maar bovenal het uiteindelijke besluit om zelf de regie te nemen. Zelf te bepalen wat goed voor me is. Door mezelf uit het keurslijf en het stigma te rukken, de dwangbuis van me af te gooien, de (zelf)medicatie te staken en onverdoofd en nuchter een ander pad te kiezen. Een pad waarvan ik ook niet zeker weet of het einddoel beter is dan het andere pad. Maar waarvan ik wel zeker weet dat ik kan genieten en leren van alle dingen die ik onderweg tegen kom. Een pad wat me totnogtoe al veel heeft gebracht. Een pad wat me heeft geleid naar deze opleiding waar ik ga leren hoe ik mijn eigen ervaringen in kan zetten voor mensen die dezelfde uitdagingen in zichzelf ervaren als ik. Een hele uitdaging op zich.

Ik wil deze reflectie afsluiten met een nummer wat me die dag door het hoofd spookte. Het is van Luna-C en de titel is, heel toepasselijk, “the Mind of a Lunatic”. Met een sample waarvan ik dacht dat het uit “One Flew over the Cuckoo’s Nest” kwam. Maar dat blijkt bij nader onderzoek (helaas, haha) niet zo te zijn. Het is een sample uit de film “Ghost”. Een link naar het nummer en de betreffende tekst uit “Ghost” heb ik hieronder toegevoegd.

Luna-C – the Mind of a Lunatic

“You wanna move something, you gotta move it with your mind!“

“You gotta take all of your emotions
All your anger, all your love, all your hate
And push it way down here in the pit of your stomach
And then let it explode like a reactor!“